Z inicjatywy i staraniem członka naszego Towarzystwa Mieczysława Janasa, w pobliżu leśniczówki, w lesie przy drodze Wąsowo – Kuślin, stanął obelisk upamiętniający śmierć Janka Bergera z Róży, który był pierwszą ofiarą II wojny światowej na terenie gminy Kuślin. Organizatorem podniosłej uroczystości, która odbyła się 13 września 2022 roku o godz. 13.00, był Wójt Kuślina w partnerstwie z Nadleśnictwem Grodzisk i Nowotomyskim Towarzystwem Kulturalnym.
Tablicę pamiątkową na obelisku odsłonili: Wójt Gminy Kuślin Mieczysław Skrzypczak, Nadleśniczy Nadleśnictwa Grodzisk mgr inż. Dariusz Szulc, Prezes Nowotomyskiego Towarzystwa Kulturalnego Ryszard Ratajczak i p. Teresa Wieczorek z Nowego Tomyśla, przedstawicielka rodziny zamordowanego 8 września 1939 roku Janka Bergera. W uroczystości udział wzięli: przedstawiciele władz gminnych, radni gminni i powiatowi, przedstawiciele duchowieństwa oraz sołectw w Wąsowie i Wytomyślu, przedstawiciel Instytutu Pamięci Narodowej w Poznaniu, nauczyciele i uczniowie z Zespołu Szkoły Podstawowej i Przedszkola w Wąsowie wraz z pocztem sztandarowym i ze Szkoły Podstawowej im. Marii Kownackiej w Wytomyślu, dyrektorzy instytucji kultury z Kuślina i Nowego Tomyśla, liczna delegacja Nowotomyskiego Towarzystwa Kulturalnego oraz przedstawiciele rodziny Janka Bergera. Obelisk poświęcili ks. Jerzy Gąszczak – proboszcz Parafii pw. Miłosierdzia Bożego w Wąsowie i ks. Marek Niemir – proboszcz Parafii pw. Michała Archanioła w Wytomyślu.
Uroczystość, którą uświetnił Zespół Sygnalistów Myśliwskich Nadleśnictwa Grodzisk, była też okazją do złożenia podziękowań Mieczysławowi Janasowi – inicjatorowi wielu działań zmierzających do upamiętnienia wydarzeń z okresu II wojny światowej, któremu w 2012 roku przyznano srebrny medal Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej. Listy uznaniowe odczytali i wręczyli Wójt Gminy Kuślin Mieczysław Skrzypczak i prezes naszego Towarzystwa Ryszard Ratajczak.
Fot. Wojciech Teleszyński
O bohaterze tragicznego wydarzenia z pierwszych dni II wojny światowej, którego upamiętnia odsłonięty obelisk, pisaliśmy w „Przeglądzie Nowotomyskim” (nr 4 z 2011 roku). Jego wersję elektroniczną możecie Państwo znaleźć pod następującym adresem: https://ntk.org.pl/wp-content/uploads/2013/04/pnt_020.pdf Poniżej krótki opis tragicznego wydarzenia:
8 września 1939 roku Janek wraz z czterema kolegami z Róży postanowił sprawdzić, na rowerach, czy w okolicy znajdują się niemieckie wojska. Gdy dotarli do skrzyżowania przy leśniczówce między Kuślinem a Wąsowem, zobaczyli nadjeżdżających w ich kierunku na rowerach żołnierzy niemieckich. Janek postanowił ratować się ucieczką w las. Wtedy jeden z żołnierzy przeładował karabin i strzelił w jego kierunku. 13 września odnaleziono martwe ciało Janka. Kula wystrzelona z karabinu, przechodząc przez jego ciało, wyrwała dziurę w brzuchu. Nie były to jednak jedyne obrażenia, jakie odniósł Janek. Miał też roztrzaskaną kolbami karabinów głowę. W lesie pozostały wyraźne ślady popełnionej zbrodni.
Janka Bergera pochowano na starym cmentarzu w Wytomyślu. W 2011 roku grób Janka Bergera uznany został przez Wojewódzki Komitet Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa za mogiłę wojenną.
